Προ των πυλών νέες αυξήσεις στο ρεύμα

Οι ανατιμήσεις στο φυσικό αέριο, εφόσον διατηρηθούν οι σημερινές τάσεις της αγοράς, οδηγούν σε αυξήσεις στα τιμολόγια του ρεύματος, όπως εκτιμούν στελέχη της ελληνικής αγοράς προμήθειας ρεύματος. Η εκτίμηση που υπάρχει είναι ότι οι αυξήσεις θα πάρουν σάρκα και οστά τον Ιανουάριο, ως αποτέλεσμα της πορείας των τιμών του φυσικού αερίου, των δικαιωμάτων εκπομπής CO2, αλλά και ενδεχόμενης νέας αύξησης στα ήδη υψηλά επιτόκια δανεισμού. 

Εάν οι παράμετροι του κόστους διατηρηθούν στα σημερινά επίπεδα, τότε τα νέα τιμολόγια ρεύματος που θα κάνουν την εμφάνισή τους από το νέο έτος εκτιμάται ότι θα είναι αυξημένα σε ποσοστό της τάξης του 15%, με τις εταιρείες ενδεχομένως να απορροφούν ένα μικρό μέρος της τάξης του 3% έως 4%. 

Ήδη η χονδρεμπορική αγορά ρεύματος δίνει σήμα αυξήσεων, καθώς την περασμένη εβδομάδα είχαμε σημαντική άνοδο. Έτσι, η μέση Τιμή Εκκαθάρισης της Αγοράς (ΤΕΑ) διαμορφώθηκε στα 119,38 ευρώ/MWh, καταγράφοντας υψηλό 6 εβδομάδων. Η μέση ΤΕΑ εμφανίζεται αυξημένη κατά 22,27% από τη μέση ΤΕΑ της προηγούμενης εβδομάδας, ως αποτέλεσμα της αύξησης της τιμής του φυσικού αερίου, η οποία προκλήθηκε από την απειλή του πολέμου στη Μέση Ανατολή. Αυτή την εβδομάδα, τη Δευτέρα η τιμή εκτοξεύθηκε στα 127,75 ευρώ/MWh ευρώ, από 93,49 ευρώ/MWh την Κυριακή, ενώ την Τρίτη αυξήθηκε ακόμα περισσότερο, στα 168,43 ευρώ/MWh. Κοινό χαρακτηριστικό των ημερών με υψηλή χονδρεμπορική τιμή του ρεύματος είναι ότι στο ενεργειακό μείγμα το μεγαλύτερο μερίδιο ανήκει στο φυσικό αέριο και ακολουθούν οι ΑΠΕ. Αντίθετα, τις ημέρες με υψηλές ΑΠΕ οι τιμές μειώνονται. 

Πάντως, οι τρέχουσες τιμές ηλεκτρισμού δεν έχουν ακόμη ενσωματώσει την εκτίναξη του φυσικού αερίου τον Οκτώβριο, που έφτασε μέχρι και τα 56 ευρώ/MWh, καθώς η ελληνική χονδρεμπορική αγορά ρεύματος έχει την ιδιαιτερότητα να δουλεύει με τιμές αέριου του προηγούμενου μήνα. Αντίθετα, οι τρέχουσες υψηλές τιμές του φυσικού αερίου διεθνώς αναμένεται να αποτυπωθούν στις τιμές χονδρεμπορικής αγοράς ρεύματος του Νοεμβρίου. 

Κανονικότητα

Σε κάθε περίπτωση, από τον Ιανουάριο αναμένεται να επανέλθει η κανονικότητα στα τιμολόγια του ρεύματος, τα οποία και θα απεικονίζουν τις αυξομειώσεις στις διεθνείς τιμές, καθώς τελειώνει ο μηχανισμός των επιδοτήσεων, ενώ τα νέα τιμολόγια θα συνοδεύονται από ρήτρες αναπροσαρμογής σε διάφορες μορφές. 

Ποιοι είναι, όμως, οι παράγοντες που συνηγορούν στο ότι θα έχουμε αυξήσεις στα τιμολόγια του ρεύματος το επόμενο διάστημα; 

Ο πρώτος ανατιμητικός παράγοντας είναι επομένως το φυσικό αέριο, με αυξήσεις 30%-35% στο πρώτο 15ήμερο του Οκτωβρίου. Φυσικά, οι τιμές του αερίου δεν βρίσκονται στα περυσινά πρωτοφανή υψηλά επίπεδα, ωστόσο φαίνεται να έχουν εγκαταλείψει οριστικά τα επίπεδα των 30 ευρώ, στα οποία είχαν πέσει αρχές του μήνα. Έπειτα από μια εκτίναξη στα 56 ευρώ/MWh, οι τιμές φαίνεται να έχουν σταθεροποιηθεί πάνω από τα 50 ευρώ/MWh, υπό την πίεση των εξελίξεων τόσο στη Μέση Ανατολή όσο και του πολέμου στην Ουκρανία. 

Σημειώνεται ότι ήδη ο πόλεμος στη Μ. Ανατολή έχει επηρεάσει τις τιμές του φυσικού αερίου, προσθέτοντας ένα risk premium στις τιμές, ενώ ταυτόχρονα είχαμε και γεγονότα που επηρεάζουν τη διεθνή τροφοδοσία, όπως για παράδειγμα η διακοπή λειτουργίας του κοιτάσματος Ταμάρ στο Ισραήλ, μέσω του οποίου εξάγονται ποσότητες στην Αίγυπτο, οι οποίες μετατρέπονται σε LNG και εξάγονται στην Ευρώπη. Την ίδια στιγμή, πάντως, είχαμε και άλλα γεγονότα που επηρέασαν την τιμολόγηση του φυσικού αερίου, όπως η δολιοφθορά στον αγωγό φυσικού αερίου και στο καλώδιο τηλεπικοινωνιών μεταξύ Εσθονίας και Φινλανδίας στη Βαλτική.

Το βασικό πρόβλημα πάντως με την αγορά του φυσικού αερίου είναι ότι, σε αντίθεση με εκείνη του πετρελαίου, είναι πιο "σφιχτή", καθώς, παρά τη μεγάλη αύξηση εισαγωγών φυσικού αερίου και LNG από Νορβηγία, ΗΠΑ και άλλες χώρες, η ευρωπαϊκή αγορά δεν έχει το απαραίτητο επιπλέον capacity για να αντιμετωπίσει τυχόν έκτακτες σοβαρές καταστάσεις, όπως έναν ενδεχομένως κρύο χειμώνα σε συνδυασμό με κάποια διαταραχή τροφοδοσίας. 

Ρύποι

Εκτός από την τιμή του φυσικού αερίου, οι τιμές του ρεύματος επηρεάζονται επίσης και από τις τιμές των δικαιωμάτων εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα, τους λεγόμενους ρύπους. Η τιμή στα δικαιώματα CO2 ξεπέρασε την περασμένη εβδομάδα τα 90 ευρώ/τόνο, για να υποχωρήσει στα 87,5 ευρώ. Και μπορεί η τιμή να είναι αρκετά χαμηλότερη από τα 103 ευρώ του Μαρτίου, ωστόσο παραμένει 500% υψηλότερη απ’ ό,τι προ κρίσης. Επίσης είναι σταθερά ψηλά, όπως και το 2022, επιβαρύνοντας σταθερά την εξίσωση για τον λιγνίτη. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα αναλυτών του Reuters, οι τιμές στα δικαιώματα προβλέπεται να διαμορφωθούν μεσοσταθμικά στα 83,55 ευρώ το 2024, στα 88,95 ευρώ το 2025 και στα 102,97 ευρώ το 2026.

Επιτόκια

Τρίτη και τελευταία πτυχή, αλλά μείζονος σημασίας, τα επιτόκια. Πρόσφατα άλλωστε ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γ. Στουρνάρας, είχε απευθύνει προειδοποίηση για την περιοριστική νομισματική πολιτική, κάνοντας λόγο για κινδύνους και για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, εκτιμώντας ότι ο κύκλος ανόδου των επιτοκίων έχει ολοκληρωθεί. Λίγο αργότερα, ωστόσο, ξέσπαγε ο πόλεμος στη Μ. Ανατολή, με την επικεφαλής της ΕΚΤ, Κ. Λαγκάρντ, να δηλώνει ότι θα υπάρξει νέα αύξηση των επιτοκίων εάν χρειαστεί. 

Τυχόν αναζωπύρωση του πληθωρισμού, μέσα από παράγοντες όπως η ενέργεια και τα τρόφιμα, θα ανάγκαζε την ΕΚΤ να προχωρήσει σε νέα αύξηση του κόστους δανεισμού. Αν όμως τα επιτόκια αυξηθούν περαιτέρω, αυτό θα οδηγούσε σε επιδείνωση της ρευστότητας και για τον χώρο της ενέργειας, με τις επιχειρήσεις να προσμετρούν ήδη στα τιμολόγια που ετοιμάζονται να λανσάρουν τον Ιανουάριο και αυτόν τον κίνδυνο.

Share on Google Plus