Η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών στην κοινωνία των … αρίστων! (Του Φώτη Χατζόγλου)

Μετά τις εκλογές του προηγούμενου καλοκαιριού και την ανάθεση του Υπουργείου Παιδείας στον κ. Πιερρακάκη, η εκπαιδευτική κοινότητα ευελπιστούσε ότι ο διάλογος με το Υπουργείο θα ξανανοίξει μετά από την περίοδο Κεραμέως, που με δική της ευθύνη όχι απλώς είχε διακοπεί, αλλά θεωρούνταν πολυτέλεια που δεν την άξιζαν οι εκπαιδευτικοί μιας και αρνούνταν συστηματικά ακόμη και να τους δει σε όλη της τη θητεία! 

Οι εκπαιδευτικοί θεώρησαν ότι δίνεται η ευκαιρία να τεθούν όλα τα ζητήματα: τα οικονομικά, τα νέα αναλυτικά προγράμματα σπουδών, οι εξοπλισμοί των σχολείων, η επιμόρφωση, η αξιολόγηση… Από όλα αυτά που δεσμεύτηκε ότι θα εξετάσουμε, ο νέος Υπουργός τελικά αποφάσισε να ασχοληθεί μόνο με την αξιολόγηση. Και μάλιστα όχι τον επαναπροσδιορισμό της όπως δήλωνε μετά την 1η συνάντηση με ΟΛΜΕ και ΔΟΕ, αλλά την πλήρη εφαρμογή της ατομικής αξιολόγησης που η Κεραμέως διατυμπάνιζε πέρσι, για να χαϊδέψει το νεοφιλελεύθερο κοινό πριν τις εκλογές, αλλά στην πράξη οριακά ξεκίνησε με ρυθμούς χελώνας, για να μη ζορίσουμε και χάσουμε ψήφους από τους εκπαιδευτικούς, δηλαδή τον πολυπληθέστερο κλάδο Δημοσίων Υπαλλήλων. 

Τώρα όμως όλα ήταν έτοιμα να εφαρμοστεί η διαχρονική και όχι απλώς προεκλογική θέση της για την ατομική αξιολόγηση των εκπαιδευτικών. Στην εσπευσμένη, λοιπόν επανεκκίνηση της διαδικασίας το φθινόπωρο είδαμε πολλούς νεοδιόριστους να σέρνονται στην αξιολόγηση υποκύπτοντας στον άνανδρο εκβιασμό του Υπουργείου προκειμένου να περάσουν από τη βαθμίδα του δόκιμου  σε αυτήν του μόνιμου Δ.Υ. Το δίκαιο επιτελείο των αρίστων επέβαλε την έναρξη της αξιολόγησης όχι από τους παλιότερους, αλλά από τους νεοδιόριστους, που ήξερε ότι μετά από χρόνια υπηρεσίας ως αναπληρωτές στις εσχατιές της χώρας ήταν διατεθειμένοι να κάνουν τα πάντα για τη μονιμοποίηση μετά τον πολυπόθητο διορισμό! Αφήνοντας πάντα τα παπαγαλάκια να διασπείρουν το ψεύδος ότι κινδυνεύουν ακόμη και με απόλυση αν δεν αξιολογηθούν στην κατά τα άλλα μη τιμωρητική αξιολόγηση. Όλοι θυμούνται ότι πρωθυπουργός είναι ο Μητσοτάκης που στα μνημόνια ως υπουργός απέλυσε όποιους τον βόλευε στην εκπαίδευση. 

Και κάπως έτσι το προηγούμενο φθινόπωρο στα σχολεία πάγωσαν όλα μπροστά στην αξιολόγηση. Τα υπόλοιπα ζητήματα παραμερίστηκαν. Όλοι ασχολούνται με το πώς θα αξιολογηθούν ή πώς δεν θα αξιολογηθούν, πώς θα μαζέψουν τυπικά προσόντα, ποιος σύμβουλος θα τους αξιολογήσει ή από την άλλη αν θα κριθεί η απεργία από την αξιολόγηση παράνομη και ποιες ποινές θα επιβληθούν στους απεργούς! Οι σύμβουλοι τρέχουν με τις αξιολογήσεις, οι διευθυντές τους ακολουθούν και τελικά κανείς δεν ασχολείται με το μάθημα, τους μαθητές και τον παιδαγωγικό ρόλο του σχολείου. Τώρα θα πείτε «αμάν πια πάλι γκρινιάζετε! Αρχή είναι, δώστε λίγο χρόνο να τελειώνει η έναρξη της διαδικασίας που είναι αργή και απαιτητική και σε λίγο όλα θα στρώσουν». Ωστόσο, από το 2022 που υποτίθεται ότι ξεκίνησε η διαδικασία καμία αξιολόγηση δεν ολοκληρώθηκε και κανείς δόκιμος (χωρίς δική του υπαιτιότητα) δεν έχει ακόμη μονιμοποιηθεί! Οι Σύμβουλοι μάλιστα που τρέχουν πιεσμένοι να προλάβουν από σχολείο σε σχολείο, ενίοτε και σε άλλο νομό, δεν προλαβαίνουν να ολοκληρώσουν την α΄φάση (Α1), γι αυτό το Υπουργείο των αρίστων αποφάσισε να προχωρήσει τη β΄φάση (Α2) χωρίς να έχει ολοκληρωθεί η προηγούμενη. Αλλά επειδή και σε αυτήν οι Σύμβουλοι έπρεπε να αξιολογήσουν την παιδαγωγική επάρκεια των εκπαιδευτικών μαζί με τον Διευθυντή, το Υπουργείο σε μια νύχτα αποφάσισε να κρίνουν τελικά μόνοι οι Διευθυντές παιδαγωγικά τους συναδέλφους, όσο κι αν πολλοί από αυτούς ούτε τυπικά προσόντα αντίστοιχα είχαν για να γίνουν διευθυντές, ούτε συχνά είναι σχετικοί με το θέμα. Το Υπουργείο των αρίστων δε φαντάστηκε ότι κάτι τέτοιο θα απαιτούσε ίσως κάποια επιμόρφωση. 

Τώρα θα πείτε πάλι: «πάλι γκρίνια και αδιάκοπη αριστερή καταστροφολογία. Τα πράγματα δεν είναι τόσο τραγικά. Θα συνεννοηθεί ο κάθε αξιολογητής με τον αξιολογούμενο, θα του πει τι να προσέξει και τι να κάνει στην τάξη, θα τα βρούνε τελικά, ώστε να πάρουν όλοι άριστα και να τελειώνουμε». Πράγματι, κάπως έτσι άρχισε να γίνεται σε κάποιες περιπτώσεις. Σύμβουλοι δίνουν συγκεκριμένες οδηγίες, εκπαιδευτικοί κάνουν για κάθε παρακολούθηση - επιθεώρηση άπειρες πρόβες με τους μαθητές, ενίοτε και για βδομάδες! Συνεννοήσεις με τους μαθητές να μπουν κι αυτοί στο κόλπο (να μαθαίνουν από τους δασκάλους τους, πώς θα βγουν αύριο στην κοινωνία): «αυτό το μήνα θα κάνουμε κάτι άσχετο με ό,τι συνήθως, γιατί αυτά θέλει να δει ο επιθεωρητής (συγγνώμη) ο αξιολογητής που θα έρθει. Κι αν είστε εντάξει και καταφέρουμε να κοροϊδέψουμε αυτό το μήνα τον σύμβουλο που θα έρθει δυο φορές μετά θα ξεκουραστούμε. Και τον άλλο μήνα τον διευθυντή αντίστοιχα μετά από μένα ότι θέλετε! Τον άλλο μήνα, που θα ξέρουν κι αυτοί, θα μας πούνε μετά ποιον θα κοροϊδέψουμε».  Με αυτούς μάλιστα τους ρυθμούς η διαδικασία θα κρατάει δυο με τρία χρόνια και μετά πάλι από την αρχή! Γιατί κανείς δεν πρέπει να πιστέψει ότι πρέπει να το κάνει για να τελειώνει. Δεν τελειώνει αλλά αρχίζει! Αρχίζει να κολακεύει τη μια μέρα τον επιθεωρητή, την άλλη τον διευθυντή, την άλλη τον μαθητή και την άλλη τον κηδεμόνα (είναι κανείς που δεν πιστεύει ότι η αξιολόγηση δεν θα εμπλέκει αύριο και τους γονείς;). Κι αν από τις κολακείες μείνει χρόνος, πρέπει να γίνονται δράσεις και κυρίως να δημοσιεύονται! Άλλωστε οι δράσεις δεν αποτιμώνται από την παιδαγωγική επίδραση που έχουν στον μαθητή, αλλά από τα μόρια που δίνουν στον εκπαιδευτικό διοργανωτή. 

Κλείνοντας, λοιπόν, η εξωτερική ατομική αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και ειδικά η συγκεκριμένη όχι απλώς δε βελτιώνει τις συνθήκες στο σχολείο αλλά τις κάνει χειρότερες. Άλλωστε έπαψαν να τη στηρίζουν και οι συνάδελφοι που πιστεύουν στην αξιολόγηση ιδεολογικά. Γιατί πρωτίστως τα σχολεία και οι εκπαιδευτικοί έχουν χάσει τους Συμβούλους τους. Οι τελευταίοι έγιναν Επιθεωρητές. Κανείς τους πια δεν κάνει επιμορφώσεις, κανείς δεν παραστέκεται στα πρακτικά ζητήματα των εκπαιδευτικών. Απλά τρέχουν υπηρετώντας το φιάσκο της αξιολόγησης. Κανείς εκπαιδευτικός ειδικά από τους νεοδιόριστους που δεν έχουν γνωρίσει τον προηγούμενο ρόλο των Συμβούλων δεν πρόκειται να τους εμπιστευτεί και θα κρύβει τα προβλήματά του, για να μην εκτεθεί στον αυριανό βαθμολογητή του. Δυστυχώς το ίδιο θα γίνει και με τους Διευθυντές που θα πάψουν να λειτουργούν ως εκπαιδευτικοί και θα κυριαρχεί ο εποπτικός τους ρόλος. Το χειρότερο όμως κακό που φέρνει η αξιολόγηση αυτή στα σχολεία είναι ο κίνδυνος να εμπλέξουμε σε μια διαδικασία φιάσκο τους μαθητές αψηφώντας τον παιδαγωγικό μας ρόλο και δείχνοντάς τους στην πράξη ότι όλα μπορούν να γίνουν με λίγο ψέμα και λίγη διαπλοκή. Με το φαίνεσθαι και όχι με το είναι μπορούν να γίνουν όλοι άριστοι. 

Γι αυτό και η αξιολόγηση αυτή πρέπει να σταματήσει! Ακόμη κι αν την ερχόμενη εβδομάδα το δικαστήριο που μας σέρνει κατηγορούμενους ο Πιερρακάκης κρίνει την απεργία-αποχή παράνομη και καταχρηστική, δεν πρέπει απλώς να δούμε πώς θα διαχειριστούμε την αξιολόγηση ως διαδικασία, ώστε να βγούμε όσο γίνεται αλώβητοι από αυτήν, αλλά αντίθετα πρέπει να την καταγγείλουμε ως προς τη δομή και τους στόχους της και να πείσουμε ότι δεν οδηγεί παρά στην επιδείνωση του δημόσιου σχολείου.    

Φώτης Χατζόγλου 
Γραμματέας Β΄ ΕΛΜΕ Πέλλας
Εκλεγμένος με την ΑΣΚΚ