Κίτρινη κάρτα σε Ελλάδα από Κομισιόν για σιδηροδρόμους, διόδια, απόβλητα

Κίτρινη κάρτα βγάζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στη χώρα μας επειδή δεν ευθυγραμμίζεται με τις απαιτήσεις της νομοθεσίας της ΕΕ για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων, αλλά και γιατί δεν έχει μεταφέρει πλήρως στο εθνικό της δίκαιο τους κανόνες της ΕΕ σχετικά με τα διόδια. Καλεί παράλληλα την ελληνική κυβέρνηση να βελτιώσει την επεξεργασία των αποβλήτων και να διασφαλίσει την ίση μεταχείριση όσον αφορά τις συμβάσεις παραχώρησης χρήσης παράκτιων περιοχών. Ειδικότερα: 

Η Επιτροπή καλεί την ΕΛΛΑΔΑ να συμμορφωθεί με τη νομοθεσία της ΕΕ για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να κινήσει διαδικασία επί παραβάσει με την αποστολή προειδοποιητικής επιστολής στην Ελλάδα [INFR(2023)2036], επειδή δεν ευθυγραμμίζεται με τις απαιτήσεις της νομοθεσίας της ΕΕ για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων (οδηγία για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων, οδηγία 2016/798). Η οδηγία καλύπτει τις απαιτήσεις ασφάλειας ολόκληρου του σιδηροδρομικού συστήματος. Η Επιτροπή θεωρεί ότι στην Ελλάδα υπάρχουν μακροχρόνιες ελλείψεις στην εφαρμογή της οδηγίας από την έναρξη ισχύος της.

Οι ελλείψεις είναι συστημικές και απορρέουν επίσης από την έλλειψη νοοτροπίας ασφάλειας εντός των οικείων οργανισμών.  Η Επιτροπή επισημαίνει ότι έπειτα από την έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Σιδηροδρόμων σχετικά με την κατάσταση της υλοποίησης και της εφαρμογής της ενωσιακής νομοθεσίας για τους σιδηροδρόμους στην Ελλάδα, η ελληνική κυβέρνηση ενέκρινε σχέδιο δράσης κατόπιν διαβουλεύσεων και συμφωνίας με τις υπηρεσίες της Επιτροπής. Το σχέδιο δράσης αποτελεί τη βάση για την αντιμετώπιση των ελλείψεων και σημειώνεται ικανοποιητική πρόοδος στην εφαρμογή του, με την Ελλάδα να υποβάλλει διμηνιαίες εκθέσεις στην Επιτροπή σχετικά με την πρόοδο που έχει σημειωθεί. Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν ελλείψεις στην εφαρμογή της οδηγίας.

Για τον λόγο αυτόν, η Επιτροπή αποστέλλει προειδοποιητική επιστολή στην Ελλάδα, η οποία έχει πλέον προθεσμία δύο μηνών για να απαντήσει επίσημα και να άρει τις ελλείψεις που επισημάνθηκαν από την Επιτροπή.  Η Επιτροπή, εάν δεν λάβει ικανοποιητική απάντηση, μπορεί να αποφασίσει να αποστείλει αιτιολογημένη γνώμη. 

Παράλληλα, η Επιτροπή καλεί τη ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ, την ΕΛΛΑΔΑ, την ΙΣΠΑΝΙΑ, την ΙΤΑΛΙΑ, το ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ, τη ΜΑΛΤΑ, την ΠΟΛΩΝΙΑ και την ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ να μεταφέρουν πλήρως στο εθνικό τους δίκαιο τους κανόνες της ΕΕ σχετικά με τα διόδια και τις βινιέτες για τη χρήση των έργων οδικής υποδομής

Σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να αποστείλει αιτιολογημένη γνώμη στη Βουλγαρία [INFR(2024)0150], την Ελλάδα [INFR(2024)0155], την Ισπανία [INFR(2024)0157], την Ιταλία [INFR(2024)0161], το Λουξεμβούργο [INFR(2024)0164], τη Μάλτα [INFR(2024)0167], την Πολωνία [INFR(2024)0169] και την Πορτογαλία [INFR(2024)0171], επειδή δεν μετέφεραν στο εθνικό τους δίκαιο την οδηγία για την Ευρωβινιέτα (οδηγία 1999/62/ΕΚ, όπως τροποποιήθηκε από την οδηγία (ΕΕ) 2022/362).

Η οδηγία για την ευρωβινιέτα θεσπίζει κοινούς κανόνες για την επιβολή τελών με βάση την απόσταση (διόδια) και χρονοεξαρτώμενων τελών χρήσης (βινιέτες), επιτρέποντας στα κράτη μέλη να ανακτούν το κόστος υποδομής (κατασκευή, λειτουργία, συντήρηση) μέσω διοδίων και βινιετών.

Με την τροποποίηση της οδηγίας (ΕΕ) 2022/362 περιλαμβάνονται πλέον τα επιβατικά αυτοκίνητα, τα λεωφορεία και τα πούλμαν, καθώς και τα μικρά βαρέα επαγγελματικά οχήματα. Η αναθεωρημένη οδηγία απαιτεί επίσης από τα κράτη μέλη να συμπεριλάβουν το περιβαλλοντικό κόστος της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στα οικεία συστήματα επιβολής τελών για τον καθορισμό τελών με βάση τις εκπομπές CO2 των οχημάτων, με στόχο τη μείωση των εκπομπών και την ενθάρρυνση καθαρότερων βαρέων επαγγελματικών οχημάτων.

Η προθεσμία για τη μεταφορά της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο έληξε στις 25 Μαρτίου 2024. Και τα 8 κράτη μέλη δεν κοινοποίησαν μέτρα μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο. Για τον λόγο αυτόν, η Επιτροπή αποφάσισε να αποστείλει αιτιολογημένη γνώμη στη Βουλγαρία, την Ελλάδα, την Ισπανία, την Ιταλία, το Λουξεμβούργο, τη Μάλτα, την Πολωνία και την Πορτογαλία, τα οποία έχουν πλέον προθεσμία δύο μηνών για να απαντήσουν και να λάβουν τα αναγκαία μέτρα. Διαφορετικά, η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να παραπέμψει την υπόθεση στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Επίσης, η Επιτροπή καλεί την ΕΛΛΑΔΑ και την ΚΥΠΡΟ να βελτιώσουν την επεξεργασία των αποβλήτων τους.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να αποστείλει αιτιολογημένη γνώμη στην Ελλάδα [INFR(2021)2166] και την Κύπρο [INFR(2021)2217] λόγω μη ορθής εφαρμογής της οδηγίας περί υγειονομικής ταφής των αποβλήτων (οδηγία 1999/31/ΕΚ) και της οδηγίας-πλαισίου για τα απόβλητα [οδηγία 2008/98/ΕΚ, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία (ΕΕ) 2018/851].

Η οδηγία περί υγειονομικής ταφής των αποβλήτων θεσπίζει πρότυπα για τους χώρους υγειονομικής ταφής με σκοπό την αποφυγή των δυσμενών επιπτώσεων στην ανθρώπινη υγεία, στο νερό, στο έδαφος και στον αέρα. Η οδηγία-πλαίσιο για τα απόβλητα υποχρεώνει τα κράτη μέλη να λάβουν μέτρα ώστε να εξασφαλίσουν ότι σε χώρους υγειονομικής ταφής πραγματοποιείται διάθεση μόνο αποβλήτων που έχουν υποστεί επεξεργασία. Τα κράτη μέλη πρέπει να ανακτούν και να διαθέτουν τα απόβλητα κατά τρόπο που δεν θέτει σε κίνδυνο την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον, απαγορεύοντας την εγκατάλειψη, την απόρριψη ή την ανεξέλεγκτη διάθεση των αποβλήτων.

Η Επιτροπή απέστειλε προειδοποιητική επιστολή στην Ελλάδα τον Νοέμβριο του 2021 σχετικά με ελλείψεις σε 84 χώρους υγειονομικής ταφής, αλλά και σχετικά με τη μη δημιουργία ολοκληρωμένου και κατάλληλου δικτύου εγκαταστάσεων διαχείρισης αποβλήτων που θα λαμβάνει υπόψη τις βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές.

Τον Δεκέμβριο του 2021, η Επιτροπή απέστειλε προειδοποιητική επιστολή στην Κύπρο, επειδή δεν διασφάλισε ότι τα απόβλητα υποβάλλονται σε κατάλληλη επεξεργασία πριν από την υγειονομική ταφή τους και επειδή δεν δημιούργησε ολοκληρωμένο και κατάλληλο δίκτυο εγκαταστάσεων διαχείρισης αποβλήτων που θα λαμβάνει υπόψη τις βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές. Οι ελλείψεις αφορούσαν τρεις χώρους υγειονομικής ταφής.

Αφού αξιολόγησε την απάντηση που υπέβαλαν οι ελληνικές και κυπριακές αρχές, και με βάση τα πρόσφατα στοιχεία, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι όλοι οι χώροι υγειονομικής ταφής εξακολουθούν να μη συμμορφώνονται. Επιπλέον, η ικανότητα των εγκαταστάσεων επεξεργασίας αποβλήτων πριν από την υγειονομική ταφή είναι και στις δύο χώρες ανεπαρκής για την επεξεργασία των μεικτών αστικών αποβλήτων.

Για τον λόγο αυτόν, η Επιτροπή αποφάσισε να αποστείλει αιτιολογημένη γνώμη στην Ελλάδα και την Κύπρο, οι οποίες έχουν πλέον προθεσμία δύο μηνών για να απαντήσουν και να λάβουν τα αναγκαία μέτρα. Διαφορετικά, η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να παραπέμψει τις υποθέσεις στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Τέλος, η Επιτροπή καλεί την ΕΛΛΑΔΑ να διασφαλίσει την ίση μεταχείριση όσον αφορά τις συμβάσεις παραχώρησης χρήσης παράκτιων περιοχών

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να κινήσει διαδικασία επί παραβάσει με την αποστολή προειδοποιητικής επιστολής στην Ελλάδα [INFR(2024)2243] λόγω μη συμμόρφωσης με τους κανόνες σχετικά με τις διαδικασίες αδειοδότησης για τη χρήση δημόσιων παράκτιων περιοχών. Στην Ελλάδα οι οικονομικοί φορείς, όπως τα εστιατόρια, μπορούν να χρησιμοποιούν τις παραλίες που γειτνιάζουν με τις εγκαταστάσεις τους χωρίς καμία ανταγωνιστική διαδικασία επιλογής. Η Επιτροπή διαπιστώνει συγκεκριμένα ότι η ελληνική νομοθεσία φαίνεται να μην συνάδει με την οδηγία για τις υπηρεσίες (οδηγία 2006/123/ΕΚ) και την αρχή της ελευθερίας εγκατάστασης σύμφωνα με το άρθρο 49 της ΣΛΕΕ. Η οδηγία ορίζει ότι, στις περιπτώσεις αυτές, τα κράτη μέλη πρέπει να εφαρμόζουν διαδικασία επιλογής ανοικτής σε όλους τους δυνητικούς υποψηφίους, η οποία θα διασφαλίζει πλήρη αμεροληψία και διαφάνεια.

Επιπλέον, για τις περιπτώσεις στις οποίες ενδέχεται να επηρεαστεί κάποιο διασυνοριακό ενδιαφέρον, ένα σύστημα όπως αυτό που προβλέπεται από την ελληνική νομοθεσία θα αποθάρρυνε τους διασυνοριακούς παρόχους να ασκούν δραστηριότητες υπηρεσιών στα οικεία τμήματα της παράκτιας έκτασης, κατά παράβαση του άρθρου 49 της ΣΛΕΕ.

Για τον λόγο αυτόν, η Επιτροπή αποστέλλει προειδοποιητική επιστολή στην Ελλάδα, η οποία έχει πλέον προθεσμία δύο μηνών για να ανταποκριθεί και να άρει τις ελλείψεις που επισημάνθηκαν από την Επιτροπή. Η Επιτροπή, εάν δεν λάβει ικανοποιητική απάντηση, μπορεί να αποφασίσει να αποστείλει αιτιολογημένη γνώμη.