Ο έρωτας είναι πολιτική πράξη
το Μονόγραμμα του Ελύτη το διάβασες!
Αν το διάβασες και δεν κατάλαβες τίποτα, τίποτα δε σε σώζει.
Του Γιάννη Πετρόπουλου
Μουγκανητά και φωτιά. Άντρες και γυναίκες. Στη σπηλιά τίποτα ακόμα χαραγμένο. Τα στοιχεία των πιθήκων πάνω τους, κανένα ίχνος Θεού, μόνο μουγκανητά. Τα σκέλια και τα βλέμματα το έκαναν το θαύμα. “Με κόπο θα γεννάς, με κόπο θα βγάζεις το καθημερινό ταγίνι, με κόπο και ιδρώτα ΟΛΑ”.
Όλα αυτά αιώνες πριν την εμφάνιση των θρησκειών και τα παραπέτα που επέβαλαν για την εδραίωση της εξουσίας τους. Μέσα σε όλα αυτά εμφανίστηκε ο πιο ερωτικός ιδρυτής θρησκείας, ο ίδιος δε μίλησε ποτέ για επίγεια εξουσία, για ουράνια μίλησε και με πολλά ερωτήματα. Για τον έρωτα όμως μίλησε. Μαγδαληνή. Γιατί; Ακόμα και ο φίλος μου καθηγητής Θεολογίας όταν του απεύθυνα το ερώτημα βουβάθηκε. Γιατί ο Ιησούς, ο αντάρτης, ο Σαλός του κόσμου τούτου, σκύβει ταπεινά στην αμαρτωλή! Δεν το έκανε για να την ξελογιάσει, δεν το έκανε για να την πείσει να πάει στο κρεβάτι του, άσχετα αν η ταινία που έγινε αιώνες μετά με αφορμή το μυθιστόρημα του Καζαντζάκη οδήγησε τους “χριστιανούς”, Θεέ μου συχώρα μου, δε θέλω να τους βλέπω, οπαδοί του Ιησού με μπαλτάδες και δυναμίτια στο χέρι να κάψουν τους κινηματογράφους, τη στιγμή που ο Ιησούς έσκυβε ταπεινά στο μικρό δαχτυλάκι της πόρνης και της έδινε ΠΟΛΙΤΙΚΗ, ανθρώπινη υπόσταση. Υπάρχει άλλος Θεός που κάνει τέτοιο τάμα! Θα ήθελα να ήμουν εκεί, να έβλεπα τον Ιησού να πλένει τα πόδια της πόρνης κι όχι το αντίθετο.
“Θεέ μου τι μπλε ξοδεύει για να μη σε βλέπουμε”. Ελύτης.
Ανάγνωσμα δεύτερο
Διαβάζοντας το Κοράνιο χρόνια πριν έμεινα έκπληκτος με τον σεβασμό που έδειχνε το κείμενο στο πρόσωπο του Ιησού, τη μητέρα του και στον Άι Γιώργη. Εντυπωσιακό! Εννοείται πως τον αποδέχεται ως προφήτη, όχι όμως ως Υιό Θεού. Δεν μπορεί να δεχτεί το Κοράνιο ότι μια γυναίκα μπορεί να τεκνοποιήσει από ένα κρίνο. Το κείμενο είναι σοβαρό, χωρίς “τσουτσού” τίποτα δεν μπορεί να γεννηθεί. Ο Χριστός το έδειξε με τη Μαγδαληνή, ο Καζαντζάκης το έκανε βιβλίο, όπως και ο Σαραμάγκου, (η εισαγωγή του βιβλίου είναι ότι ομορφότερο διάβασα τα τελευταία τριάντα χρόνια), ο Σκορσέζε το έκανε ταινία κι εμείς οι χριστιανοί, οπαδοί, αλίμονο αν αυτοί που πήγαν να κάψουν τους κινηματογράφους λέγονται χριστιανοί, ας κάψουν πρώτα τις τρίχες τους οι γυναίκες στις μασχάλες και ύστερα ας πάνε να κάψουν τους εαυτούς τους και μετά αν προλάβουν και αναστηθούν να πάνε να κάψουν τον Ιησού που σκύβει ευλαβικά στο μικρό δαχτυλάκι της Μαγδαληνής. Βρε τι σινεμά ζούμε!
Ανάγνωσμα τρίτο
Στο Τελευταίο ταγκό στο Παρίσι, ο Μάρλον Μπράντο πλησιάζοντας όχι και τόσο ταπεινά ή ευλαβικά τον πισινό της Σνάιντερ, πραγματικά εντυπωσιακός, άφησε εποχή η αποτύπωσή του στον κινηματογράφο, ο Μάρλον κάνει την πιο “υβριστική” κατάθεση για την καθολική εκκλησιά βάζοντας βούτυρο στο πισινό της και τα “γαμεί”, όλα, κράτος, εκκλησία και ανέραστη κοινωνία. Στον έρωτα ορκίζεται σε μια γυναίκα που την ξέρει ελάχιστα. Το τέλος είναι τραγικό, γιατί ούτε η γυναίκα που ερωτεύτηκε δεν τον πίστεψε και τότε δεν υπήρχε panic batton για να πατήσει να σωθεί. Τον σκότωσε η ίδια.
Ανάγνωσμα Τέταρτο
Δυο τρία βιβλία έγραψε ο συγγραφέας κι από τότε δεν κάνει τίποτε άλλο από το να μιλά όποτε θέλει, να ρεμβάζει τον κόσμο όπως θέλει και καμιά φορά, λέει και καμιά σοφία. Το Άρωμα του Ζισκίν, πράγματι είναι ένα βιβλίο που το διαβάζεις και το ξαναδιαβάζεις και λες, ε, ναι, μπράβο στο συγγραφέα. Ο ήρωας μεγαλώνει με μια πόρνη. Το “άρωμα” της μπαίνει μέσα του σαν ιός. Όταν μένει μόνος αναζητεί εναγωνίως αυτό το άρωμα της σάρκας της και αυτό ψάχνει στο αρωματοποιείο που εργάζεται σκοτώνοντας γυναίκες. Θέλει να βρει την “πρώτη” οσμή, τη μυρωδιά που τον έσωσε μέσα από τα σκουπίδια. Αν αυτό δεν είναι έρωτας, τότε εμείς οι Έλληνες που έχουμε ελληνική παιδεία κι όχι μόνο χριστιανική, ε, τότε, τι να πω, ο Θεός έρωτας κρίμα που κατοίκησε στον Όλυμπο. Κι όμως, ο Χριστός και ο προ Χριστού Θεός νομίζω πως έχουν ένα μεγάλο κοινό. Ο έρωτας γι’ αυτούς ήταν κοινωνική και πολιτική πράξη.
Ανάγνωσμα πέμπτο
Έχω στο νου μου έναν πολιτικό που ξημεροβραδιαζόταν κάτω από ένα παραθύρι μιας σημαντικής γυναίκας, νυμφευμένης και από μεγάλο τζάκι. Κι αυτός νυμφευμένος. Τίποτα δεν τον νοιάζει, μόνο το φωταγωγημένο σπίτι, απλά περιμένει να βγει στη βεράντα η μούσα του χωρίς να έχει γίνει κάποια προσυνενόηση. Ώρες περιμένει, ώσπου η κυρά βγαίνει στη βεράντα για να καπνίσει, για να ξεφύγει από το ανέραστο περιβάλλον, για να φουντάρει από το μπαλκόνι, ποιος το ξέρει, κι όμως δεν κάνει τίποτα από όλα αυτά. Απλά βλέπει τον αγαπημένο της εραστή κάτω από τον οδοδείκτη.
“Έρχομαι”, ψελλίζει και λίγο μετά δένει ένα σεντόνι στα κάγκελα και κατεβαίνει σαν τον Ζορό.
“Αγάπη μου!”, λέει αυτός και την χώνει στην αγκαλιά του. Έτσι πήγαν στην “Δεξαμενή” κι έτσι έμειναν μέχρι το ξημέρωμα. Πρωί πρωί ξέσπασε το πολιτικό σκάνδαλο.
Πως το γράφει ο δικός μου Οδυσσέας: “Άνθρωπε άθελά σου κακέ, αν μπροστά σε ένα λουλούδι ήξερες να πολιτεύεσαι, αλλιώς τώρα θα ήταν ο κόσμος”.
Ανάγνωσμα έκτο
Στην ταινία Ταξίδι στα Κύθηρα, ο Μάνος Κατράκης συναντά πρώτα τους πρώην συντρόφους του κι έπειτα τη γυναίκα του, που έμεινε άσπιλη και αμόλυντη όλα αυτά τα χρόνια που ήταν μακριά του. Τίμησε το στεφάνι της με αξιοπρέπεια.
Την πρώτη τους επικοινωνία στο αστικό τοπίο μέσα σε κόσμο και φασαρία δεν την άντεξε ο Κατράκης, θέλησε να δοκιμάσει τη σχέση του στο χωριό. Μαζί πήγαν και τα παιδιά του.
Δεν έχω δει στον κινηματογράφο ή σε κάποιο μυθιστόρημα κάτι ανάλογο. Οι δυο σύζυγοι στο ντιβάνι στο δώμα που είπαν τα πρώτα δόξασι του έρωτα και ν’ ακούγεται μόνο το ανατριχιαστικό, “κριτς”, “κριτς”, σαν βελόνες που σου περονιάζουν το κορμί. Χρόνια μακριά. Η νιότη εδώ, τα θεμέλια στη Σοβιετική Ένωση, άλλα αγγίγματα εκεί, άλλη γυναίκα, παιδιά, πολιτιστικό γίγνεσθαι άλλο. Εδώ, κάπου στη Φλώρινα ή στα Γρεβενά, τι σημασία έχει, μόνο ο έρωτας απόν, όλα τα άλλα παρόντα, ο έρωτας όμως ΑΠΩΝ. Θεόδωρε σε ποιον ανέραστο κόσμο απευθύνεσαι! Την ταινία Θίασος, την είδα με παρότρυνση του ξαδέρφου Τάσου Καραντζόγλου στον κινηματογράφο του Νουχουτίδη, αν δεν κάνω λάθος το επίθετο κι απ’ έξω είχε χωροφύλακες, ποιοι μπαίνουν, πότε, το εβδομήντα εφτά, εβδομήντα έξι, κάπου εκεί, και ήμουν δεν ήμουν ακόμα στα φτερά του έρωτα. Μετά την ταινία έγινα οπαδός αυτού του φτερωτού θεού και βέβαια της τέχνης και της πολιτικής με Π κεφαλαίο. Μπήκα στις σελίδες του Καστοριάδη και του Επίκουρου και στην κυριολεξία χάθηκα, που λέει ο ποιητής.
Ανάγνωσμα έβδομο
Μέσα στο “καζάνι” της Ανθρώπινης Πόλης, λες και υπάρχει πόλη που να μην είναι ανθρώπινη, τέλος πάντων, διαπίστωσα ότι αυτό που έλεγε η Αριστερά μέσα στα κείμενά της δεν είχε καμιά σχέση με τους ανθρώπους που συναναστρεφόμουν. Παράδοξο έλεγα, δε μπορεί ή εγώ είμαι αλλού ή οι σύντροφοι. Ενάμιση χρόνο ήμουν στην ΚΟΒΑ Αλεξανδρούπολης, τα παιχνίδια τα ήξερα, πολλά έμαθα, είκοσι χρόνια μετά στην πόλη μου ήρθα αντιμέτωπος με τα πραγματικά σκληρά της κοινωνίας. Στο χώρο των δασκάλων δεν υπήρχαν σκληρά, γιατί ο χώρος δεν αντέχει ούτε τα σκληρά ούτε τα μαλακά. Πως το λένε η Εγγλέζοι, “φλατ”, κατάσταση. Ανέραστη. Η πολιτική όμως αν δεν είναι “έρωτας” δεν υφίσταται, όπως και το σχολείο. Ανέραστοι δάσκαλοι αναπαράγουν ανέραστα παιδιά. Τρέλα! Το έζησα κι αυτό. Η πόλη μάς έδινε την εξουσία κι εμείς την αρνηθήκαμε. Μπορεί να γίνει αυτό στον έρωτα! Όχι συμπολίτες. Ή αγαπάς ή σωπαίνεις. Ήμασταν ανέραστοι , γι’ αυτό και η ιστορία ΔΕΝ θα μας γράψει. Η Ιστορία είναι επιστήμη και δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στους ερωτικούς ανθρώπους, όχι στους τενεκέδες που κάνουν θόρυβο. Κάτι ξέρει μάλλον η επιστήμη, αλλά πολλά περισσότερα μας έχει δώσει ο Μάρκες. Ένα “τσικ” να κάνουμε πάνω από τη Μυθιστορία του θα το καταλάβουμε. Δε φτάνει το “τσικ” συμπολίτες, ώρες και ώρες θέλει, αν σας αφήσει το fb από την επίπλαστη σαχλαμάρα.
Ανάγνωσμα όγδοο
Όλα τα είχε, πλούτη, ομορφιά, χάρη, παιδεία, όλα, μπορεί ν’ ακούγεται υπερβολή, αλλά αυτά που ξέρει ή ζηλεύει ο μέσος άνθρωπος, αυτή η γυναίκα τα είχε ΟΛΑ. Ένα δεν είχε. Το πιάνεται, γι’ αυτό δεν το γράφω. Αυτό το θεωρητικά “μικρό” ήρθε σαν ογκόλιθος στο κεφάλι της και από τι! Από το Μονόγραμμα του Ελύτη. Το πιο ερωτικό, πολιτικό ποίημα , όπως και η Μαρία Νεφέλη. Όλα τα είχες κυρά μου, τι το ήθελες αυτό το ποίημα! Κανείς δεν μπορεί να κρυφτεί από τον ΛΟΓΟ. Λόγος έρως εστίν. Σε μια ανέραστη κοινωνία, το Μονόγραμμα είναι φιτίλι σε μαστραπά, σε κουβά, σε βαρέλι. Κανένα panic batton δεν μπορεί να κάνει τίποτα! “Πριν απ’ τα μάτια μου ήσουν φως, πριν απ’ τον έρωτα , έρωτας κι όταν σε πήρε το φιλί γυναίκα”.
Δικαιωματιστής!
Η Αν Μαρί Ζάβαρα Κάτρα Νέμια αποφάσισε να αφήσει την περιουσία της σε ένα γάτο. Μεγάλη περιουσία. Τρέξαν οι μεγάλοι νομικοί του κράτους να αποφανθούν. “Ισχύει”, είπαν, “όσο ζει ο γάτος είναι εύκολο, όταν ποθάνει η περιουσία θα δοθεί στα αλάνια τους κεραμιδόγατους”.
H Έλεν Παρλαπίπα άφησε την περιουσία της σε ένα πλατάνι που ερωτεύτηκε τη μεγαλοπρέπειά του και τη σκιά του. “Τσουτσού” από όσο ξέρω δεν έχει το πλατάνι, ρίζες Μεγάλες έχει, ίσως κάποια ρίζα μπήκε μέσα της και η Έλεν παραλόγισε. Τα πράγματα εδώ περιπλέκονται, δεν είναι γατί το πλατάνι, είναι Αιωνόβιο, τρεχάματα οι νομικοί του κράτους. Τόση περιουσία για ένα πλατάνι!
Κι έχεις την Αριστερά να την υπερασπίζεται! Κάρολε Μαρξ αν μπορούσες να πάρεις βίτσα, ποιους θα κυνηγούσες πρώτα! Άργησα να το καταλάβω, αλλά το κατάλαβα. Απέναντι στην κοινωνία κανείς δεν έχει δικαίωμα να αγαπά με εαυτόν τον τρόπο ένα γατί ή ένα πλατάνι, γελοιοποιείται, δεν κάνεις το γελοίο σημαία, το βουλώνεις. Αυτήν την Αριστερά σπούδασα , γι’ αυτό έγινα κοινωνιστής, δηλαδή Σοσιαλιστής κι ας κρύβει η λέξη κάτι πολύ τολμηρό. Η τέχνη λένε αν δεν κλέψει δεν έχει χαΐρι.
Ανάγνωσμα ένατο και φαρμακερό
Πάνω από το κεφάλι μου, στον τρίτο όροφο, διαβιεί αυτό το ζευγάρι. Πολλές φορές οι ηδονικές κραυγές της γυναίκας έρχονταν στ’ αυτιά μου και αυτό λειτουργούσε καμιά φορά σαν εφαλτήριο για τη γυναίκα που ήταν δίπλα μου. “Καύλωνε”, η γυναίκα με τις ερωτικές φωνές άλλης γυναίκας. Πολλές φορές όμως ακούγονταν και μυστήριες φωνές, καμιά σχέση με τις ερωτικές, “γκαπ”, “γκουπ”, τσιρίδες, βρισιές και άλλα πολλά που δεν τιμούν το γένος των ανθρώπων.
“Ε!”
“Γιατί απορείς Γιάννη!”
“Ε!”
“Φοβάμαι ρε! Συγνώμη για το ρε”.
“Μα!”
“Αφησέ τα αγόρι μου, αν φύγει ο έρωτας ούτε ο Παπανδρέου μπορεί να μας σώσει”.
Τον Παπανδρέου δεν τον είχε ζήσει γιατί ήταν ακόμα αγέννητη. Τον έρωτα όμως με το μυαλό της τον έζησε, έτσι πίστευε, μέχρι που με θάρρος και θράσος πήγε στην Αστυνομία και γύρεψε το κουμπί. Όταν της είπα για το Μονόγραμμα φάνηκε ότι δεν το ήξερε, όπως δεν γνώρισε την “καύλα” της ανάγνωσης.
Δεν πιστεύω σε κουμπιά και θεούς ούτε και στην αστυνομία. Όταν θα πατήσει το κουμπί αυτή η γυναίκα ούτε ο Θεός θα είναι εκεί ούτε η αστυνομία ούτε κι εγώ. Αν είμαι από κάτω θα ανεβώ τρέχοντας πάνω, αλλά μπορεί να μην είμαι, να ρητορεύω για τον έρωτα σε μια κοινωνία που αναζητεί κουμπιά για να σωθεί και έχει γραμμένο στα οπίσθιά της τον ανατρεπτικό Θεό έρωτα που τα πάντα κινεί και ανατρέπει και τα κάνει όλα μαλλιά κουβάρια. Καλύτερα αυτός, παρά ο Τραμπ συμπολίτες, αλλά τέτοια λόγια σε τούτα τα χρόνια. Μπήκαμε στον αστερισμό της τρέλας και τίποτα πια δεν είναι ικανό να μας επαναφέρει στην τρελή τροχιά του ΕΡΩΤΑ.
Όταν τα διάβαζα όλα αυτά νέος , νεότατος, χωρίς φόβο και χωρίς το φόβητρο του Θεού έλεγα επιστημονική φαντασία είναι. Δεν πρόλαβα να γεράσω και το βλέπω στα μάτια των συνανθρώπων. Πού πάμε συμπατριώτες!
“Οι ήρωες προχωρούν στα σκοτεινά”. Σεφέρης
Καλή χρονιά!